In 1719 gaf prins-bisschop Johann von Schönborn opdracht een nieuwe residentie te bouwen. Dankzij zijn relaties kon hij toonaangevende architecten en kunstenaars aantrekken, zoals de Italianen Tiepolo en Bossi. Barokbouwmeester Balthasar Neumann kreeg de leiding. De UNESCO beschouwt de Würzburger Residenz als de synthese van de Europese barok. De paleisachtige residentie en baroktuin staan daarom op de Werelderfgoedlijst. Onder de Residentie ligt de Fürstbischöfliche Hofkeller, een van de mooiste wijnkelders ter wereld. Tijdens het bombardement van Würzburg in 1945 bleef ondermeer het trappenhuis, met ës werelds grootste aaneengesloten plafondfresco, gespaard. Het spiegelkabinet is een replica. De wederopbouw van de Würzburger Residenz duurde 40 jaar.
Bamberg: de historische binnenstad
Evenals Rome is Bamberg, de keizer- en bisschopsstad, op zeven heuvels gebouwd. Het stadscentrum met zijn middeleeuwse en barokke gebouwen is bijzonder goed bewaard gebleven. De St. Peter und St. Georg-Dom met zijn 4 torens bepaalt het stadsbeeld. In het oostelijk koor staat het beroemde ruiterstandbeeld, de ‘Bamberger Reiter’. Het graf van het enige keizerlijk paar dat tijdens het Heilige Roomse Rijk heilig werd verklaard, Hendrik II en Kunigunde, is van de hand van Tilman Riemenschneider. Het Maria-altaar van Veit Stoss verhuisde na de reformatie van Neurenberg naar Bamberg. Het domplein met de romaans-gotische dom vormt een prachtig geheel met de barokke residentie en de ‘Alte Hofhaltung’, vroeger de poort naar het bisschoppelijk paleis met laatmiddeleeuwse en renaissance-elementen. Andere bezienswaardigheden zijn het midden in de rivier liggende ‘Alte Rathaus’, het vissersdorp ‘Klein Venedig’ en het klooster St. Michael. Bamburg staat sinds 1993 op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Essen: Industriecultuur Zeche Zollverein
Met de 55 meter hoge schachttoren als blikvanger, is Zeche Zollverein het bekendste industriële erfgoed van het Ruhrgebied. De UNESCO beschouwt de mijn en cokesovens als representatief voorbeeld van de zware industrie in Europa en plaatste het industriecomplex op de Werelderfgoedlijst. Zeche Zollverein is ook het symbool van de ‘Strukturwandel’ van het Ruhrgebied. In 1986 werd de mijn stilgelegd. Daarna kreeg Zeche Zollverein een tweede leven als centrum voor de creatieve industrie, toeristische attractie en evenementenlocatie. Het Ruhr Museum is gevestigd in de kolenwasserij en in het ketelhuis vind je het Design Zentrum NRW en het Red Dot Design Museum.
Trier: Romeinse monumenten, Dom en Liebfrauenkirche
Trier was ooit de hoofdstad van het West-Romeinse Rijk. De Porta Nigra, de Kaiser- en Barbarathermen, het amfitheater en de Romeinse brug getuigen van dit verre verleden. De tot het christendom bekeerde Keizer Constantijn de Grote liet rond 326 overal kerken bouwen, waaronder de oude Sint Pieter in Rome en de dom van Trier. Deze kathedraal weerspiegelt de Europese kunst- en bouwstijlen door de eeuwen heen. U kunt er de Tunica Christi bezichtigen, de belangrijkste relikwie van het christendom. Direct naast de dom staat de Liebfrauenkirche, een van de oudste gotische kerken in Duitsland. De Romeinse monumenten en beide kerken staan op de Werelderfgoedlijst.
Speyer: Dom
De dom van Speyer (Spiers) is een van de drie Kaiserdome langs de Rijn. De majestueuze Kaiser- und Mariendom zu Speyer staat sinds 1981 op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Konrad II, Duitse keizer van het Heilige Romeinse Rijk, gaf in 1025 opdracht tot de bouw van het grootste godshuis van Europa. De dom van Speyer was samen met de abdijkerk van Cluny (Frankrijk) toonaangevend voor de romaanse bouwkunst in de vroege middeleeuwen. De keizersdom had zwaar te lijden van oorlog en revolutie in de 17e en 18e eeuw maar werd herbouwd en gerestaureerd. De 46 meter lange crypte is nog in originele staat.
Rijndal
De Rijn vormde ooit de noordgrens van het Romeinse rijk. Tijdens de middeleeuwen was de Rijnvallei tussen Rüdesheim in het zuiden en Koblenz, 65 km verder stroomopwaarts, een invloedrijke regio. Hiervan getuigen de vele met legenden omweven burchten, kastelen en historische vestigingstadjes langs de rivier. Deze streek wordt ook wel de vallei van de Lorelei genoemd en dankt zijn charme ook aan het prachtige landschap. De Rijn kronkelt door een nauw dal, uitgeslepen in het Rijnlands leisteenplateau. Op de steile hellingen zie je afwisselend dichte bossen en wijngaarden. In 2002 gaf de UNESCO de Bovenloop van de Middenrijn als belangrijk cultuurlandschap de status Werelderfgoed.
Grube Messel
Wat Pompeii is voor archeologen, is Grube Messel voor paleontologen. Nergens ter wereld zijn de fossielen zo dicht bezaaid en goed bewaard. Fossielenjagers maken geen kans. Grube Messel is sinds 1995 beschermd Werelderfgoed. Deze unieke fossielenvindplaats lijkt een soort tijdcapsule die je terugvoert naar het tertiair, 47 miljoen jaar gelden. In deze periode floreerden de zoogdieren. De dinosauriërs waren toen al lang uitgestorven. In de steengroeve, ooit een kratermeer, zijn ruim 100 verschillende planten- en dierensoorten gevonden. De meest sensationele vondst is Ida. Ida is een uitzonderlijk gaaf fossiel van een aapachtige, door sommige paleontologen gezien als de missing link in de evolutie.
Lorsch: Benediktijnse abdij en klooster Altenmünster
Klooster Lorsch werd gesticht in 764 tijdens de regering van koning Pepijn. Zijn zoon Karel de Grote had grote belangstelling voor de antieke oudheid. Tijdens deze Karolingische renaissance groeit Klooster Lorsch uit tot een kenniscentrum met een van de grootste kloosterbibliotheken en een schrijfatelier. Daar schreven monniken ondermeer de Lorsch Pharmacopoeia, het eerste westerse geneeskundige standaardwerk. Tijdens de reformatie kwamen de manuscripten van Klooster Lorsch terecht in Heidelberg en het Vaticaan. In de 17e eeuw richtten oorlogen grote verwoestingen aan in Lorsch. De Tor- of Königshalle bleef gespaard en is een van de oudste gebouwen van Duitsland. Sinds 1991 staat het kloostercomplex op de Werelderfgoedlijst.
Keulen: Dom
Keulen is sinds 313 een bisdom. In 1116 kreeg Keulen de relikwieën van de heilige Drie Koningen. Sindsdien is het een bedevaartsplaats. In 1248 startte de bouw van een nieuwe kathedraal, de huidige dom. Die werd pas in de 19e eeuw voltooid. De Keulse dom is een meesterwerk van gotische bouwkunst. Deze kolossale kathedraal is niet alleen indrukwekkend door zijn afmetingen maar ook vanwege zijn schitterende, gebrandschilderde ramen en andere kunstschatten. De gouden Driekoningenschrijn, het altaarretabel van Stephan Lochner, de rijk gevulde schatkamer en het eeuwenoude klokkenspel zijn bijzonder cultureel erfgoed. Sinds 1996 is de dom van Keulen beschermd als UNESCO Werelderfgoed.
Brühl: de kastelen Augustusburg en Falkenlust
De Augustusburg in Brühl geldt als een van de architectonische hoogtepunten binnen de Europese architectuur van de eerste helft van de 18de eeuw. De residentie van de Keulse aartsbisschop en keurvorst Clemens August von Wittelsbach is een van de eerste rococogebouwen in Duitsland. Het pronkvolle trappenhuis van Balthasar Neumann is een visueel meesterwerk. De barokke tuin in Franse stijl uit 1728 is in zijn oorspronkelijke vorm te bewonderen. Op loopafstand ligt het jachtslot Falkenlust, de uitvalsbasis voor de valkenjacht. Hier werden speciale gasten, onder wie ook dames, ontvangen.